Weekend we Lwowie, czyli niezwykły powrót do przeszłości

Lwów zawsze był dla mnie miastem wyjątkowym. Uczęszczając do Szkoły Podstawowej imienia Orląt Lwowskich pamiętam jak na apelach i uroczystościach szkolnych zawsze śpiewałam piosenki o Lwowie. Wówczas, jako mała dziewczynka z piosenką na ustach, nawet nie sądziłam, że po dwudziestu latach życie skieruje mnie właśnie w tamte rejony.

 "Niech inni se jadą gdzie mogą gdzie chcą
do Wiednia Paryża Londynu..."

Trochę historii

Lwów, Lwiw, Leopolis, Lemberik - miasto założone około 1250 roku przez księcia Daniela I Halickiego i nazwane na cześć syna Lwa. Przez lata, z uwagi na toczące się w tamtych rejonach walki, miasto przechodziło "z ręki do ręki". Wchodziło między innymi w skład Królestwa Polskiego Królestwa Galicji, Królestwa Węgier. Z biegiem czasu stało się miastem wielu narodowości oraz wyznań. Nie wdając się w historyczne szczegóły wspomnę jedynie, że na mocy traktatu jałtańskiego światowi przywódcy oddali Lwów  Związkowi Radzieckiemu, a ludność polska została wysiedlona. Od 1991 roku stanowi część niepodległej Ukrainy, jednak nadal przesiąknięte jest duchem polskości.

źródło

Wesoły autokar, czyli atrakcje na trasie Lublin-Lwów

Sposobów na dotarcie do Lwowa jest kilka. Możemy się tam dostać samochodem, autobusem, pociągiem, a nawet samolotem (wersja dla zamożniejszych). Bez względu na miejsce startu, każdy znajdzie dogodny dla siebie sposób transportu. Przed wyruszeniem w trasę warto jednak pamiętać, że drogi na Ukrainie nie należą do najlepszych. Są fatalne! Dziurawe jak ser szwajcarski mogą spowodować śmierć lub poważne uszkodzenie samochodowych amortyzatorów. I nie tylko amortyzatorów, albowiem potrafią nawet urwać koło. Do tego należy dołączyć kontrole przeprowadzane przez "fałszywych" milicjantów w celu wyłudzenia opłat za wymyślone przewinienia lub usterki. Jak łatwo się domyślić, ofiarami łapanek są najczęściej obcokrajowcy. A jak wiadomo z Ukraińcami na Ukrainie się nie wygra. Aby uniknąć zbędnego stresu wybrałam podróż autokarem i to właśnie w nim zaczęła się nasza przygoda z Ukrainą. Ale po kolei...

Przeglądając ceny przejazdów autokarowych naszą uwagę przykuła oferta "Lwowskiego Przedsiębiorstwa Transportowego ATP". Autokar wyjeżdżał z Lublina, a cena za bilet w jedną stronę to 45 złotych. Jakimś cudem wyliczyliśmy, że taniej będzie nam dojechać z Warszawy do Lublina samochodem niż korzystać z oferty polskich przewoźników, których cena była dwa razy wyższa. Jak się potem okazało niska cena za bilet była wprost proporcjonalna do jakości świadczonych usług. Jadąc w 30 stopniowym upale, kierowca nawet nie pomyślał o tym, aby włączyć klimatyzację. Zastanawiam się, czy w ogóle takową posiadał. Suma sumarum, będąc jedynymi Polakami na pokładzie, spędziliśmy 7 godzin w dusznym, ciasnym i na dodatek rozlatującym się autokarze. Do tego byliśmy naocznymi świadkami jak kwitnie przemyt na Ukrainie. Ukraińcy w przygranicznych sklepach typu Biedronka zaopatrują się, w ilościach hurtowych, w podstawowe artykuły żywnościowe, higieniczne oraz chemiczne. Podłoga, schowki na bagaż podręczny, wolne miejsca pod siedzeniami a nawet nieczynna toaleta szybko zapełniają się kartonami z kawą, herbatą, płatkami śniadaniowymi, puszkami pasztetów, proszkiem do prania, rolkami papieru toaletowego i tym podobnym artykułami. Dodam, że za taki przemyt kierowca również dostaje swoją pulę. W drodze powrotnej też nie było lepiej. Zgodnie z normami prawnymi na terytorium Polski można wwieźć 40 sztuk papierosów z Ukrainy. Oczywiście ma się to nijak do rzeczywistości. Faktycznie, papierowy upychane są we wszystkie zakamarki plecaków, kurtek, a nawet... bielizny.

Po kilku godzinach jazdy dotarliśmy w końcu do Lwowa. Ale to jeszcze nie był koniec naszej przygody z ATP. Kierowca, o dziwo nadzwyczaj punktualny, zawiózł nas... na inny dworzec niż powinien. Pomimo, że na bilecie wyraźnie było napisane Dworzec Stryjski, ten wysadził nas na Dworcu Głównym. Wyrzucił(!) nasze bagaże i bez zbędnych tłumaczeń odjechał. Zapewne rozładować nielegalny towar. Rozejrzeliśmy się dookoła. To co zobaczyliśmy wprawiło nas w osłupienie. Całe rodziny bezdomnych cyganów wraz z biegającymi dookoła małymi, niejednokrotnie gołymi(!) dziećmi. Do tego wszechogarniający bród i smród. Nasze pierwsze skojarzenie "WTF! Co my tu robimy!?". Na szczęście z opresji wyciągnęli nas znajomi, zabierając z tego miejsca. Takim oto sposobem przywitała nas Ukraina. Na szczęście z każdym kolejnym dniem było już tylko lepiej, a ostatniego żal było odjeżdżać.

  "Bo gdzie jeszcze ludziom tak dobrze jak tu?
Tylko we Lwowie!"

Spacerem po Starym Mieście we Lwowie

Zwiedzanie rozpoczynamy na najpopularniejszym deptaku w mieście Prospekcie Swobody. Kiedyś nosił nazwę Wałów Hetmańskich i został utworzony w wyniku zasklepienia koryta rzeki Pełtew. Stanowi najsłynniejszą promenadę Lwowa. Jego początek wyznacza pomnik Adama Mickiewicza, a koniec Opera Lwowska. Warto wspomnieć, że pomnik naszego narodowego wieszcza jest uznawany za najpiękniejszy ze wszystkich pomników postawionych w Polsce i poza granicami kraju. Na deptaku odbywają się wszelkie parady, demonstracje, wiece oraz uroczystości państwowe. Ku uciesze licznych turystów ustawione są kramy z pamiątkami, a wieczorem lokalni artyści za kilka hrywien umilą Ci spacer. To miejsce, które od rana do wieczora tętni życiem. Jeśli dysponujesz nieco większą ilością czasu, polecam wybrać się do teatru na operę lub balet, gdzie za 150 hrywien (ok. 30 złotych) będziesz mógł obejrzeć takie spektakle jak "Dziadek do orzechów", "Jezioro łabędzie", "Romeo i Julia" oraz wiele innych. W mistrzowskim wykonaniu, rzecz jasna. Link do oficjalnej strony teatru tutaj.

Tuż obok znajduje się Bazylika Archikatedralna Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny, zwana potocznie katedrą łacińską. To jeden z najstarszych kościołów Lwowa i najważniejszy dla Polaków. Właśnie w nim król Jan Kazimierz podczas Potopu Szwedzkiego złożył słynne śluby i oddał naród polski pod opiekę Matki Boskiej Łaskawej, a Stanisław Leszczyński odebrał chrzest.  W katedrze znajdują się również relikwie Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Będąc w temacie kościołów nie można zapomnieć o kolejnym wspaniałym obiekcie sakralnym jakim jest katedra ormiańska. Pochodząca z IV wieku budowla niemal od początku była sercem biskupstwa ormiańskiego. Jej wnętrze zdobią ścienne malowidła przedstawiające najważniejsze wydarzenia religii chrześcijańskiej, a także bardzo oryginalne orientalne wzory. Katedra jest miejscem wyjątkowym i jedynym w swoim rodzaju zdecydowanie wartym odwiedzenia.

źródło

Z Prospektu Swobody kierujemy swe kroki na Rynek, którego centralny punkt stanowi, nieco niknący wśród drzew, Ratusz. Otoczony 44 kamienicami przedstawia historię od renesansu po modernizm. Rynek sam w sobie jest bardzo klimatycznym miejscem pełnym restauracyjnych ogródków, ulicznych grajków z akordeonami, kwiatów i oczywiście uśmiechniętych turystów.

Będąc w tym miejscu warto wspiąć się na wieżę ratuszową, z której rozpościera się fantastyczny widok na panoramę miasta. Niestety, dopiero z tej wysokości, widać jak mocno zaniedbany jest Lwów. Dziurawe dachy, odpadające tynki, ledwo trzymające się balkony grożą katastrofą budowlaną. Pełne odrestaurowanie Starego Miasta wymagać będzie mnóstwa nakładów finansowych, ale uważam, że to opłacalna inwestycja.

Spacerując po Starym Mieście polecam na chwilę zejść z utartego przez przewodniki szlaku i zagłębić się w labiryncie lwowskich uliczek. Zajrzeć w bramę i poznać ukraińską codzienność, pospacerować po wybrukowanych uliczkach, przejechać się marszrutką, wypić kawę w jednej z fantastycznych kawiarni lub zjeść przepyszny galicyjski obiad. Choć przez chwilę spróbować poczuć się jak prawdziwy lwowianin. Możemy również ruszyć na poszukiwanie zatartych już śladów polskości w postaci napisów na murach, tabliczek przy drzwiach. My mieliśmy na zwiedzenie miasta jedynie dwa dni, to zdecydowanie za mało, aby móc się tam troszkę zadomowić.

W końcu udajemy się na Wysoki Zamek. Jest to pełen zieleni parkowy kompleks, który po wdrapaniu się na szczyt oferuje iście pocztówkowy widok na miasto. Niegdyś znajdował się tam wybudowany przez Kazimierza III Wielkiego zamek, jednak do dnia dzisiejszego pozostała po nim tylko jedna ściana. Obecnie to jeden z popularniejszych punktów widokowych. Co prawda krajobraz nieco zasłaniają drzewa, ale i tak jest cudnie.

Z czego jeszcze słynie Lwów?

Punktem, którego nie wolno pominąć będąc we Lwowie jest zdecydowanie Cmentarz Łyczakowski, stanowiący jedną z najstarszych nekropolii w Europie (powstał w 1786 roku). Jest miejscem pochówku wielu znakomitych Polaków - ludzi kultury, polityki i nauki. Dodatkowo, dla naszych rodaków miejscem szczególnym jest wydzielony obszar, na którym znajduje się Cmentarz Orląt Lwowskich - zabitych w latach 1918-1920 młodych obrońców miasta. Więcej o tym wyjątkowym miejscu przeczytacie w kolejnym poście.

Lwów słynie również z targów staroci. W mieście znajdują się dwa bardzo popularne pchle targi. Sprzedawcy oferują antyki, stare zegarki, obrazy, książki (w tym wiele przedwojennych wydań w języku polskim), wyroby rękodzielnicze, oryginalną biżuterię a nawet militaria i monety. Jest to prawdziwa gratka dla kolekcjonerów. 

Na takich bazarach można również zauważyć szerzącą się na Ukrainie antypatię do Putina. Albowiem wśród pamiątek i różnego rodzaju gadżetów znajdziemy miedzy innymi wycieraczki do butów lub papier toaletowy z wizerunkiem prezydenta Rosji.

 "Możliwe że więcej ładniejszych jest miast
lecz Lwów jest jedyny na świecie"

Lwów to również miasto kontrastów. Ulice obfitują zarówno w stare, zdezelowane auta jak i piękne, nowoczesne limuzyny. Jedni przymierają głodem, a drudzy pławią się w luksusach. Czy wiecie, że jeszcze do niedawna Lwów miał problem z bieżącą wodą. Płynęła z rur jedynie rano i wieczorem. Powodem tego był bardzo kiepski stan rur oraz niewydajny system wodociągowy. Aż trudno uwierzyć w takie utrudnienia w XXI wieku. A jednak! Kilka lat temu rezerwując nocleg w mieście należało się dopytać, czy woda w hotelu aby na pewno jest magazynowana. Obecnie podobno problem został zażegnany i woda w rurach płynie przez cały dzień.

Czym się poruszać po mieście?

Podróżowanie po ulicach Lwowa to jak wizyta w muzeum motoryzacji. Do dyspozycji mamy marszrutki (małe żółte autobusiki stanowiące najpowszechniejszą formę transportu), autobusy, trolejbusy oraz tramwaje. Niestety tabor nie należy do najnowszych i zapewne pamięta jeszcze czasy Breżniewa. Do tego dochodzą dziurawe ulice, powyginane tory i gwarantuję, że przez chwilę poczujecie się jak na Roller Coasterze. Pamiętacie stare kasowniki na wajchę? Właśnie takie możemy nadal spotkać we Lwowie.

Kolejną dla nas osobliwością może być fakt, że tory tramwajowe prowadzone są tuż przy chodnikach. Wymusza to na kierowcach parkowanie samochodów na środku ulicy. Owe parkingi to zazwyczaj wydzielony pasami fragment drogi pomiędzy jezdniami w przeciwnych kierunkach.

Lwów jest pięknym miastem z olbrzymim potencjałem. Taki polski, ale jednak już dawno utracony. Niestety lata wojennej okupacji wyryły piętno na wizerunku miasta. Dużo zmieniło się przy okazji organizacji Euro 2012 i obecnie Lwów jest na dobrej drodze, aby znów zaświecić jak europejska perełka. Jeśli nadal zastanawiasz się czy warto jechać na Ukrainę, odpowiem jednym słowem - WARTO! Tym bardziej teraz, przy obecnym kurskie hrywny.  W jakim innym mieście zjadłbyś obiad w restauracji na Rynku za 17 złotych, lub napił się kufla tradycyjnie warzonego piwa za 4 złote. Trudno tu mówić o korzyściach płynących z wojny z Rosją, ale konflikt spowodował, że jest to najlepszy czas na odwiedzenie wschodniego sąsiada.

A jakie są Twoje spostrzeżenia na temat podróżowania po Ukrainie? Przeżyłeś wartą opowiedzenia przygodę czy może tereny za wschodnią granicą nie są dla Ciebie?